ေငြရာသီ (ဒုတိယပုိင္း)

အခြန္ေဆာင္ရင္ လိုအပ္မဲ့ ေဖာင္နဲ့ တြက္ခ်က္ပံု အတိုခ်ုပ္ကို ေရးခဲ့ၿပီးမို့၊ အခြန္ေဆာင္ရင္ အခြန္ ေဆာင္ေငြ ေလ်ာ့နည္း ေစနိုင္မဲ့ အသံုးစားရိတ္မ်ား အေၾကာင္းကို

ေရးလိုပါတယ္။ အသံုးစားရိတ္မ်ား စာရင္းကို မသြားခင္ ဝင္ေငြ Income ကို၊ အဓိပၸါယ္ သတ္မွတ္ပံု အက်ဉ္းကို အရင္ေဖာ္ျပ လိုက္ပါရေစ။

ဝင္ေငြကို သတ္မွတ္ရာမွာ ---

အစိုးရကေန တိတိက်က် ဒါကေတာ့ျဖင့္ ဝင္ေငြ မဟုတ္ဘူးလို့ မသတ္မွတ္သ၍ ရရွိလာသမွ် ဝင္ေငြအားလံုးကိုဳ ဝင္ေငြလို့ သတ္မွတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်ဉ္း အားျဖင့္ --- Active Income အလုပ္လုပ္လို့ ဝင္တဲ့ လစာ၊ လုပ္ခနဲ့ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းမွ ဝင္တဲ့ေငြ (Salary, wages and self employed) Portfolio ေငြေၾကး ေဈးကြက္မွာ ရင္းႏွီးျမုတ္ႏွံျခင္းျဖင့္ ရရွိလာတဲ့ အတိုးေငြ၊ ဘဏ္မွာ စုေဆာင္းျခင္းျဖင့္ ရရွိတဲ့ အတိုးေငြ၊ အျမတ္အစြန္းမ်ား (Dividends and interest) Passive Income အိမ္ဝယ္ အိမ္ေရာင္း၊ အိမ္ငွား၊ လုပ္ရာမွ ရရွိလာတဲ့ ဝင္ေငြနဲ့ ကိုယ့္မိတ္ေဆြနဲ့ စပ္တူ လုပ္ကိုင္ရာမွ ဝင္တဲ့ ဝင္ေငြ (Rental Real estate and limited partnership) Non-cash items ဥပမာ၊ ကား၊ အိမ္၊ ကြန္ျပဴတာ အစရွိသျဖင့္ လက္ခံရရွိတဲ့ ပစၥည္းမ်ား (ရရွိတဲ့ပစၥည္းကို ကာလတန္ဘိုး ေပါက္ေဈးနဲ့ သတ္မွတ္ၿပီး ဝင္ေငြအျဖစ္ သတ္မွတ္ပါတယ္) ၎တို့ကို ဝင္ေငြရရွိရာ ေနရာမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္နိုင္ပါတယ္။

Deductions

Itemized Deductions ဝင္ေငြမွျဖစ္ေစ၊ ဝယ္ယူ သံုးစြဲရာမွျဖစ္ေစ ေပးေဆာင္ရတဲ့ ေပးေဆာင္ထားတဲ့ အခြန္ေငြ မွန္သမွ်ကို အခြန္ေဆာင္တဲ့အခါ အခြန္ေဆာင္ေငြ ေလ်ာ့နည္းေအာင္ ထည့္သြင္းနိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ။ ။ ျပည္နယ္၊ ၿမို ့နယ္၊ ရပ္ကြက္တို့ကို ေပးေဆာင္ထားတဲ့ အခြန္ေငြ (State and local) အိမ္ခြန္ေငြ (Real property taxes) ၊ ကိုယ္ပိုင္ ပိုင္ဆိုင္မႈအခြန္ေငြ (Personal property taxes) ၊ အိမ္ဝယ္ရန္ ေခ်းယူထားတဲ့ ေငြအတြက္ ေပးရတဲ့ အတိုးေငြ (Mortgage interest) ၊ ခြ်င္းခ်က္အေနနဲ့ ထုတ္ယူလို့ မရတဲ့ အခြန္ေငြ (Nondeductible taxes) ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဥပမာ။ ။ လူမႈဖူလုံေရးအတြက္ ေပးေဆာင္ထားတဲ့ အခြန္ေငြ (Social Security taxes) အေမရိကန္ျပည္တြင္းကို သြင္းယူလာတဲ့ ကုန္ပစၥည္းမ်ားအတြက္ ေပးေဆာင္ရတဲ့ အခြန္ေငြ (Excise taxes) ကိုဳေတာ့ အခြန္ေဆာင္ေငြ ေလ်ာ့နည္းဖို့ အတြက္ထည့္သြင္းလို့ မရပါဘူး။

Expenses

Medical expenses ကိုယ္အပါအဝင္ ကိုယ့္မိသားစုဝင္ အားလံုးနဲ့ ကိုယ့္အေပၚ မွီခိုတဲ့သူမ်ား အားလံုးရဲ့ ေဆးကုသမႈ၊ ကုန္က်မႈ (မ်က္လံုး၊ သြားနဲ့ အျခားေသာ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ကုန္က်မႈ) Medical insurance premiums ေဆးကုသခြင့္လက္မွတ္ Health insurance အတြက္ ေပးေဆာင္ရတဲ့ ကုန္က်စားရိတ္၊ Long term care insurance premiums၊ ေရရွည္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္ ကုသမႈအတြက္ ေပးေဆာင္ရတဲ့ ကုန္က်ေငြ၊ Qualified mortgage interest and points အိ္မ္ေခ်းေငြအတြက္ ေပးေဆာင္ရတဲ့ အတိုးေငြ၊ Investment interest ရင္းႏွီးျမႈတ္ႏွံမႈ ေခ်းယူေငြတြက္ ကုန္က်တဲ့ အတိုးေငြ၊ Education loan interest (Up to $ 2,500 per year)၊ ေက်ာင္းတက္ဖို့ အတြက္ ေခ်းယူထားတဲ့ေငြ ( ေခ်းယူေငြကို ေက်ာင္းဖိုး စာအုပ္ဖိုးနဲ့ ေက်ာင္းအသံုဳး စားရိတ္အတြက္ပဲ သံုးးစြဲရမွာျဖစ္ၿပီး ေနစားရိတ္ကိုဳ ထည့္သြင္းလို့ မရပါ )

Charitable contributions

အလႉေငြ ( ျဖတ္ပိုင္း မပါပဲနဲ့ဆို ေဒၚလာ၂၅၀ အထိ ထည့္သြင္းနိုင္မွာ ျဖစ္ၿပီး၊ ၂၅၀ေဒၚလာ္ အထက္ဆို ျဖတ္ပိုဳင္း ရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အလႉေငြအားလံုးကို အစိုးရက တရားဝင္ အသိအမွတ္ ျပုထားတဲ့ အဖြဲ့အစည္းကို လႉဒါန္းဖို့ လိုပါတယ္ )

Casualty and Theft Losses

သဘာဝ အနၲရာယ္ေၾကာင့္ ပ်က္ဆီးဆံုဳးရံႈးတဲ့ ဆံုဳးရံႈးမႈမ်ားနဲ့ ရဲ အေထာက္အထားပါရွိတဲ့ ပစၥည္း ေပ်ာက္ဆံုဳးတဲ့ေငြ။

Miscellaneous Deductions

အလုပ္သမားသမဂၢကို ေပးေဆာင္တဲ့ေငြ (Union dues)၊ အနိုင္ရတဲ့ေငြနဲ့ ညီမွ်တဲ့ ေလာင္းကစား ရံႈးေငြ၊ အခြန္ေဆာင္ဖို့ အတြက္ ကုန္က်ေငြ (Tax preparation fees)၊ ရင္းႏွီးျမႈတ္ႏွံမႈ အတြက္ ကုန္က်ေငြ (Investment expenses)၊ အလုပ္ရွာတဲ့ အတြက္ ကုန္က်ေငြ။

(Job hunting fees)

Moving Expenses အလုပ္တေနရာမွ အျခားတေနရာသို့ ေျပာင္းေရႊ့လုပ္ေဆာင္တဲ့ အတြက္ ကုန္က်ေငြ (အလုပ္ ေနရာသစ္မွာ အနည္းဆံုဳး ၃၉ ပတ္ ေနထိုင္ ရပါလိမ့္မယ္။)

ေဖာ္ျပခဲ့တာေတြ ကေတာ့ ေယဘုဳယ် သေဘာဆန္ပါတယ္။ တကယ္ တြက္မယ္ဆိုဳရင္ ကိုဳယ့္ရဲ့ဝင္ေငြေပၚ မူတည္ၿပီး အေသးစိတ္ဖို့ လိုအပ္တဲ့ေနရာမွာ အေသးစိတ္ ရပါလိမ့္မယ္။

အေမရိကန္ေရာက္ ျမန္မာ အလုပ္သမားမ်ား Adjusted Gross Income (AGI) ၃၅၀၀၀ သာ ဝင္ေငြရွိမဲ့ သူမ်ား အေနနဲ့ေတာ့ ျဖတ္ပိုင္းေတြစုၿပီး အေသးစိတ္ဖို့ မလိုပါဘူး။ အစိုးရက သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ Standard deduction ကိုသာသံုးဖို့ ့လိုပါတယ္။ အဲဒီသူမ်ားအတြက္ Deductions ထက္ Credit ကပိုၿပီး အေရးႀကီးပါတယ္။

အခြန္ရွင္းတမ္း ျပန္အမ္းေငြ ပိုက္ဆံ အမ်ားဆံုးျပန္ရနိုင္မဲ့ နည္းလမ္းေတြကေတာ့ အမ်ားစုက ကိုယ္ပိုင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း မရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ ထုတ္နုတ္စရာ ကုန္က်စရိတ္။ အသံုးစရိတ္ေတြက မရွိဘူးမဟုတ္လား၊ ဒီေတာ့အစိုးရက ဝင္ေငြနည္းသူေတြကို ကူညီဖို့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ့ ဖန္တီးထားတဲ့ Tax credit program ေတြကိုပဲ အားကိုး ရေတာ့မွာေပါ့။ တခုေတာ့ရွိတယ္။ မေမ့ဖို့ပါ၊ အခုႏွစ္အတြင္းမွာ အလုပ္ျပုတ္လို့ အလုပ္ရွာၾကတဲ့။ အလုပ္ရဖို့ အတြက္ ေနရာေျပာင္းေရႊ့သူ ျမန္မာမ်ားဟာ။ အလုပ္ရွာေဖြစရိတ္။ ေျပာင္းေရႊ့စရိတ္ေတြ အတြက္ ထည့္သြင္းလို့ ရတယ္ေနာ့၊ အေတာ္မ်ားမ်ား ေဒၚလာ၃၀၀၀ ေလာက္ကုန္က်တယ္လို့ ၾကားရတယ္၊ ဒီေငြေတြဟာ ျပန္ရမဲ့ေငြေတြ ကိုယ့္ေငြေတြ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ မေမ့ပါနဲ့၊ သြား ကလိန္း (Claim) တဲ့အခါ လုပ္ေပးသူကို ေမးဖို့ ေျပာဖို့မေမ့ပါနဲ့။

Child tax credit

ကေလး ၁ ေယာက္ကို ေငြ ၁၀၀၀ ျပန္ရပါမယ္၊ အိမ္ေထာင္ရွိၿပီး အခြန္ ခြဲေဆာင္သူ လင္မယားမ်ား အမ်ားဆံုး ဝင္ေငြ ၅၅၀၀၀ အထိ သတ္မွတ္ခ်က္ ထားပါတယ္၊ အဲဒီဝင္ေငြထက္ ေက်ာ္သြားမယ္ ဆိုရင္ ကေလးအတြက္ ေငြမရပါဘူး၊ လူပ်ုိ (သို့မဟုတ္) အိမ္ေထာင္ဦးစီးရဲ့ ဝင္ေငြ ၇၅၀၀၀အထိ သတ္မွတ္ပါတယ္၊

Child and dependent care credit (ကေလးထိန္းစရိတ္)

တခ်ုိ့ ျမန္မာ အလုပ္သမား မ်ားဟာ မိန္းမေရာ ေယာက်္ားပါ အလုပ္သြားတဲ့အခါ ကေလးကို ကေလးထိန္း ေက်ာင္းမွာ သြားထားရပါတယ္၊ ကုန္က်တဲ့ ကေလးထိန္း စရိတ္ကို အစိုးရက ကိုယ့္ရဲ့ဝင္ေငြ အေပၚမူတည္ၿပီး အခုလို ျပန္ေပးပါတယ္၊ ဝင္ေငြ ၁၅၀၀၀ ေအာက္ရွိတဲ့ (လူပ်ုိ။ အိမ္ေထာင္သည္ မခြဲပါ) သူအားလံုး။ အမ်ားဆံုး ကေလး ၁ ေယာက္ကို ၃၀၀၀ နဲ့ ၂ေယာက္က အထက္ကို ၆၀၀၀အထိ ျပန္ရမွာျဖစ္ပါတယ္၊ ဝင္ေငြ ၁၅၀၀၀ ေက်ာ္သူ မ်ားကိုေတာ့ ေအာက္က Table မွာေဖာ္ျပထားတဲ့ အတိုင္းျပန္ေပး ပါလိမ့္မယ္။

OVER                BUT NOT OVER                   APPLICABLE %
   $0                             15, 000                             35%
15000                        17,000                            34%
17,000                        19,000                          33%
19,000                          21,000                          32%
21,000                          23,000                         31%
23,000                           25,000                        30%
25,000                            27,000                         29%
27,000                               29,000                          28%
29,000                               31,000                            27%
31,000                             33,000                           26%
33,000                            35,000                         25%
35,000                            37,000                        24%
37,000                            39,000                          23%
39,000                          41,000                         22%
41,000                         43,000                        21%
43,000                       No limit                           20%

တခ်ုိ့ ကေလးရွိသူမ်ားဟာ အခ်ိန္ျပည့္ ေက်ာင္းသားမ်ားလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္၊ သူတို့အတြက္ အခုလို တြက္ခ်က္ပါတယ္၊ အခ်ိန္ျပည့္ ေက်ာင္းတက္သူဟာ ဝင္ေငြ လံုးဝမရွိလို့ပဲ ျဖစ္ေစ။ ဝင္ေငြနည္းနည္းနဲ့ပဲ ျဖစ္ေစ။ ကေလးထိန္း စရိတ္ျပန္ရဖို့ အတြက္ အနည္းဆံုး ၁လကို ၂၅၀ (ကေလး ၁ေယာက္အတြက္)၊ (၂ေယာက္ထက္ အထက္အတြက္) ၅၀၀ ဝင္ေငြ ရွိရပါလိမ့္မယ္။

ဥပမာ။ ။ ကေလး ၁ေယာက္ရွိတဲ့အခ်ိန္ျပည့္ ေက်ာင္းသားတဦးဟာ။ ကေလးထိန္း စရိတ္ ၁ႏွစ္ကုိ ၄၀၀၀ ကုန္က်ၿပီး။ ဝင္ေငြ ၂၄၀၀၀ ရွိတယ္ဆိုၾကပါစို့၊ ျပန္ရမဲ့ေငြကို အခုလို တြက္ခ်က္နိုင္ပါတယ္။

ကေလးထိန္း ကုန္က်စရိတ္ ………………………………… ၄၀၀၀

ကေလး ၁ေယာက္အတြက္ အျမင့္ဆံုး ျပန္ရမည့္ေငြ ……… ၃၀၀၀

ျပန္ရမဲ့ ရာခိုင္နႈန္း (အထက္ပါ ဇယားကိုၾကည့္ပါ) x ၃၀%

……………………

ျပန္ရမဲ့ေငြ ၉၀၀ ျဖစ္ပါတယ္။

အထက္က ဥပမာမွာ ကုန္က်စရိတ္က ၄၀၀၀ ျဖစ္ေပမဲ့။ ၄၀၀၀ကို မယူပါဘူး၊ ကေလး ၁ေယာက္ အတြက္ အျမင့္ဆံုး ျပန္ရမဲ့ေငြ ၃၀၀၀ ကိုသာ ၃၀ ရာခိုင္နႈန္းနဲ့ ေျမွာက္ၿပီး ကေလးထိန္း ကုန္က်စရိတ္ကို ျပန္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ကေလး ၂ေယာက္ အထက္ဆိုရင္ အျမင့္ဆံုး ျပန္ရမဲ့ေငြ (Credit) ၆၀၀၀ကို ၃၀ ရာခိုင္နႈန္းနဲ့ ေျမွာက္ပါ၊ ၁၈၀၀ ျပန္ရပါလိမ့္မယ္၊ ျပန္ရေငြ ပမာဏနဲ့ ရပံုေလးေတြ သိၿပီဆိုရင္ သူ့ရဲ့စည္းမ်ဉ္း စည္းကမ္းမ်ားကိုလည္း သိဖို့ လိုပါလိမ့္ဦးမယ္။

ဥပမာ။ ဘယ္သူ့ကို မိမိရဲ့ကေလး အျဖစ္။ မွီခိုသူအျဖစ္ ထည့္သြင္းနိုင္မလဲ ဆိုတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား ေပါ့၊ ျမန္မာ အမ်ားစုမွာ ေငြျပန္ရလို ေဇာနဲ့ စည္းကမ္းမ်ားကို မသိပဲ ကိုယ့္ကေလး သူမ်ားေပး claim သူမ်ားကေလး ကိုယ္ယူ claim လုပ္တဲ့အခါ အစိုးရနဲ့ ျပႆနာ တက္ရတတ္ၿပီး Tax ဖိုင္ claim ခြင့္ ၄။ ၅။ ၆ႏွစ္ အပိတ္ခံရသလို။ ႀကီးေလးတဲ့၊ ဒါဏ္ေငြမ်ားလည္း အရိုက္ခံၾကရတယ္ မဟုတ္လား။ ဒီေတာ့ စည္းမ်ဉ္းေတြကို သိရင္ ေရွာင္ၿပီးကြင္းၿပီး ေငြေတြ ျပန္ရနိုင္မယ္ေလ၊ ဒီသေဘာပါ။

Qualifying Child (ကေလးအျဖစ္ ထည့္သြင္းခြင့္ စည္းကမ္း)

မိမိရဲ့ကေလး အျဖစ္။ မွီခိုသူအျဖစ္ မိမိရဲ့ နာမည္ေအာက္မွာ ထည့္သြင္းမယ္ဆိုရင္ ---

Relationship Test

ကေလးဟာ မိမိရဲ့ကေလး၊ မယားပါ၊ လင္ပါ၊ ေမြးစားကေလး၊ (သို့မဟုတ္) ကိုယ့္ရဲ့ ညီအကို ေမာင္ႏွမ တဝမ္းကြဲ၊ (သို ့မဟုတ္) တနည္းနည္းနဲ့ ေဆြမ်ုိးေတာ္စပ္သူ ျဖစ္ရပါမယ္။

Domicile Test

ကေလးဟာ ကိုယ္နဲ့အတူ အခြန္ေဆာင္တဲ့ ႏွစ္ရဲ့ အနည္းဆံုး ၆လ အတူ ေနထိုင္မႈရွိရပါမယ္။

Age Test

ကေလးဟာ အသက္၁၉ႏွစ္ ေအာက္၊ သို့မဟုတ္ အသက္၂၄ႏွစ္ ေအာက္။ အခ်ိန္ျပည့္ ေက်ာင္းသားျဖစ္ ရပါမယ္၊

Joint return test

ကေလးဟာ သူ့ရဲ့ အိမ္ေထာင္နဲ့တြဲၿပီး အခြန္ေဆာင္ထားျခင္း မရွိရဘူး။ ဆိုလိုတာက သူ့မိဘႏွင့္ အတူ Tax Claim ထားျခင္း မရွိရဖူး။

Citizenship Test

မွီခိုသူဟာ အေမရိကန္၊ ကေနဒါ၊ မကၠဆီကို နိုင္ငံသား (သို့မဟုတ္) အေမရိကန္နိုင္ငံမွာ အၿမဲတမ္း ေနထိုင္ခြင့္ ရွိသူက ေမြးစားတဲ့ ကေလးျဖစ္ရပါမယ္။

Self Support Test

ကိုယ့္ရဲ့ မွီခိုသူအျဖစ္ ထည့္သြင္းမဲ့ ကေလး (သို့မဟုတ္) မွီခိုသူဟာ သူ့ရဲ့ စားဝတ္ေနေရး ကုန္က်စရိတ္ရဲ့ တဝက္ကို သူ့ ဘာသာ ကုန္က်တယ္ဆိုရင္၊ မွီခိုသူအျဖစ္ မထည့္သြင္းနိုင္ပါဘူး။ မွတ္ခ်က္။ ။ ကေလးကို မွီခိုသူ အျဖစ္ထည့္သြင္းသူဟာ ကေလးရဲ့ မိဘအရင္း ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ Personal dependency exemption ၁ေယာက္ကို ၃၅၀၀ ကိုယ့္ရဲ့ ဝင္ေငြမွ ထုတ္နႈတ္ခြင့္ ရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။

Qualifying Relative (မွီခိုသူအျဖစ္ ထည့္သြင္းခြင့္ စည္းကမ္း)

အထက္က သတ္မွတ္ခ်က္နဲ့ မညီတဲ့ ကေလးအေနနဲ ့အခု ေဖာ္ျပမဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြနဲ့ ညီညြတ္ေနမယ္ ဆိုရင္၊ အခြန္ေဆာင္သူ အေနနဲ့ သူတို့ကို မွီခိုသူအျဖစ္ ဆက္လက္ ထည့္သြင္းနိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

Relationship or member of household Test

မွီခိုသူဟာ ကိုယ့္ရဲ့ကေလး။ ေဆြမ်ုိးျဖစ္စရာ မလိုပါဘူး၊ ကိုယ့္အိမ္မွာ ကိုယ္နဲ့အတူ ၆လ အထက္အတူ ေနၿပီး၊ သူ့အတြက္ ကိုယ္က ေထာက္ပံ့ေပးထားမယ္ ဆိုယင္ မွီခိုသူ အျဖစ္ထည့္သြင္း နိုင္ပါတယ္။

Gross Income Test

မွီခိုသူအျဖစ္ ထည့္သြင္း ခံရမဲ့သူရဲ့ ၁ႏွစ္တာ ဝင္ေငြဟာ ၃၅၀၀ ထက္ေက်ာ္လို့ မရပါဘူး၊

Support Test

မွီခိုသူဟာ ကိုယ့္ကိုယူၿပီး အခြန္ေဆာင္မဲ့သူရဲ့ ေထာက္ပံ့မႈကို တဝက္ေက်ာ္ လက္ခံရရွိဖို့ လိုပါတယ္။

Joint return test

မွီခိုသူဟာ တဦးဦးနဲ့့တြဲၿပီး အခြန္ေဆာင္( Tax Claim )ထားျခင္း မရွိရဘူး၊

Citizenship Test

အေမရိကန္ နိုင္ငံသား (သို့မဟုတ္) အေမရိကားမွာ တရားဝင္ ေနထိုင္ခြင့္ရွိသူ ျဖစ္ရပါမယ္။

အခုလို စည္းကမ္းေတြကို သိထားၿပီ ဆိုရင္ အစိုးရဆီ မိမိေဆာင္ထားတဲ့ တႏွစ္တာ အခြန္ေတာ္ေငြထဲက Tax Claim ၿပီး ေငြမ်ားမ်ား ျပန္လိုခ်င္တဲ့ ျမန္မာ အလုပ္သမားမ်ား အဖို့ ဘာလုပ္ရမလဲ ဆိုတာ အနည္းငယ္ မွန္းဆလို့ ျဖစ္လာပါ လိမ့္မယ္၊ အျခားသူရဲ့ ကေလးကို ယူၿပီး Claim ခ်င္ရင္ လိပ္စာေျပာင္းထားဖို့ လိုပါလိမ့္မယ္။ ကေလးက ေက်ာင္းတက္တယ္ ဆိုရင္ ေက်ာင္းကို ကိုယ့္လိပ္စာနဲ့ အပ္ထားဖို့ လိုပါလိမ့္မယ္၊ ဒီ၂ခ်က္ကို ျပင္ဆင္ ထားမယ္ဆိုရင္ပဲ ကိုယ့္အတြက္ လံုေလာက္ပါၿပီ၊ ဒါမွ မဟုတ္ရင္ေတာ့ ဗဟိုအစိုးရရဲ့ သံသယရွိမႈ စစ္ေဆးျခင္းကို ခံရပါလိမ့္မယ္။

ေနာက္ထပ္ ေငြရမဲ့ တေနရာကေတာ့ Earned Income Credit (EIC) လို့ေခၚတဲ့။ ဝင္ေငြနည္းတဲ့ သူေတြကို အစိုးရက ကူညီတဲ့ ေငြပဲျဖစ္ပါတယ္။

EIC ရရွိဖို့ အတြက္ အခြန္ေဆာင္သူတိုင္း ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားနဲ ့ျပည့္စံုမႈ ရွိရပါမယ္၊

• အလုပ္လုပ္ၿပီး အလုပ္က ဝင္တ့ဲဝင္ေငြ ျဖစ္ရပါမယ္၊
• ကေလးမရိွတဲ့ သူအတြက္ စုစုေပါင္း ၁ႏွစ္တာ ဝင္ေငြဟာ ၁၂ ၈၈၀ ေဒၚလာ ေအာက္ျဖစ္ရပါမယ္၊
• အိမ္ေထာင္သည္၊ ကေလးမရွိရပါဖူး၊ အတူတြဲၿပီး အခြန္ေဆာင္သူရဲ့ ဝင္ေငြဟာ ၁၅၈၈၀ ေအာက္သာ၊
• ကေလး ၁ဦး ရွိမယ္ဆို၊ ဝင္ေငြ ၃၈၆၄၆ ေဒၚလာသာ ရွိရပါမယ္၊
• ကေလး ၁ဦး ထက္မက ရွိၿပီး၊ အိမ္ေထာင္သည္နဲ့ အတူတြဲမယ္ဆိုရင္ ၄၁၆၄၆ သာ၊
• ကေလးရဲ့ လူမႈဖူလံုေရး နံပါတ္ ( Social Security Number ) ရွိရပါမယ္။
• အိမ္ေထာင္သည္၊ အတူမတြဲပဲ၊ ခြဲၿပီး အခြန္ေဆာင္မယ္ ဆိုရင္ မရဘူး၊ တြဲၿပီး ေဆာင္ရပါမယ္။
• အေမရိကန္နိုင္ငံသား (သို့မဟုတ္) တရားဝင္ အျခားနိုင္ငံသား ျဖစ္ရမယ္။
• နိုင္ငံျခားမွာ သြားေရာက္ အလုပ္ လုပ္ကိုင္ရာမွ ရရွိတဲ့ ဝင္ေငြ မျဖစ္ရဘူး။
• ရင္းႏွီးျမုတ္ႏွံမႈမွ ရရွိတဲ့ ဝင္ေငြဟာ ၂၉၅၀ ေဒၚလာထက္ မပိုရဘူး။
• ထည့္သြင္းမဲ့ ကေလးဟာ အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲၿပီးျဖစ္တဲ့ အခ်က္မ်ားနဲ့ ကိုက္ညီမႈ ရွိရပါမယ္
• ထည့္သြင္းတဲ့ ကေလးကို အျခားတေယာက္ဆီမွာ ထည့္သြင္းခြင့္ မေတာ့ရွိဘူး။
• အခြန္ေဆာင္သူဟာ အနည္းဆံုး အသက္ ၂၅ႏွစ္ နဲ ့၆၅ႏွစ္ၾကားမွာ ရွိရပါမယ္။
• အခြန္ေဆာင္သူဟာ အျခား အခြန္ေဆာင္သူ တဦးရဲ့ မွီခိုသူအျဖစ္ ထည့္သြင္း အခြန္ေဆာင္ျခင္း မရွိရဘူး
• အေမရိကန္နိုင္ငံ အတြင္းမွာ ၆ လေက်ာ္ ေနထိုင္သူ ျဖစ္ရပါမယ္
• ဝင္ေငြဟာ အတိုး၊ ရွယ္ယာ၊ ပင္စင္၊ လူမႈဖူလံုေရး အတြက္ရရွိတဲ့ေငြ၊ မိန္းမနဲ့ ကေလး ေထာက္ပံ့ေၾကး က ရရွိတဲ့ေငြ၊ အလုပ္လက္မဲ့ ေထာက္ပံ့ေၾကးေငြ၊ မိဘကို ေစာင့္ေရွာက္မႈက ရရွိတဲ့ ဝင္ေငြနဲ့ စစ္ျပန္မ်ား အတြက္ ေပးတဲ့ ေထာက္ပံ့ေၾကးေငြ မျဖစ္ရပါဘူး။

စည္းကမ္းခ်က္ေတြ မ်ားလြန္းလို့ မေၾကာက္သြားပါနဲ့ဦး၊ က်ေနာ္တို့ ျမန္မာအမ်ားစုဟာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ စည္းကမ္းမ်ားနဲ့ အားလံုး ကိုက္ညီမႈ ရွိနိုင္တဲ့ အတြက္ ျပန္ရၾကတာ မ်ားပါတယ္၊ တခ်ုိ ့မသိတဲ့ သူေတြေလာက္သာ က်န္ေနခဲ့တာပါ။

ျပန္ရမဲ့ေငြကို အခုလို တြက္ခ်က္ ၾကည့္နိုင္ပါတယ္ ---

ေဖာ္ျပလိုက္တဲ့ ဇယားအတိုင္း ေငြျပန္ရ ပါလိမ့္မယ္၊ ဇယားကိုၾကည့္ပါ၊

အထက္က ဇယားမွာ သတိျပုရမဲ့ အခ်က္က ေဖာ္ျပထားတဲ့ ဝင္ေငြဟာ Adjusted Gross Income သာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ကိုယ့္ရဲ့ဝင္ေငြ စုစုေပါင္း Gross Income မဟုတ္ပါဘူး၊ Gross Income စုစုေပါင္း ဝင္ေငြထဲက မွီခိုသူအတြက္ ထုတ္နႈတ္ခြင့္ရွိတဲ့ ေငြနဲ့ ျဖတ္ေတာက္ခြင့္ရွိတဲ ့အသံုးစရိတ္မ်ားကို နႈတ္ၿပီးမွသာ Adjusted Gross Income ကိုေရာက္မွာပါ၊ အရင္ ေဆာင္းပါးမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္တဲ့ တြက္နည္းကို သတိရေအာင္ ထပ္တြက္ ေပးလိုက္ပါမယ္။

စုစုေပါင္းဝင္ေငြ Gross Income ၄၀,၀၀၀

အစိုးရ သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ ထုတ္နႈတ္ခြင့္ ၇၈၅၀ (အိမ္ေထာင္ဦးစီး) လူပ်ုိ ၅၃၅၀ ( Standard Deduction )

Exemption မွီခိုသူအတြက္ ထုတ္နႈတ္ခြင့္ (၂ေယာက္) ၇၀၀၀

မိမိရဲ့ Adjusted Gross Income က ၂၅ ၁၅၀

မိမိျပန္ရမဲ့ Earned Income Credit က။ ကေလး ၁ေယာက္နဲ ့ျဖစ္တဲ့အတြက္ ၁၄၀၉ ျဖစ္ပါတယ္၊

ဥပမာ တြက္နည္းပါ။

Earned Income Credit ကို။ ႏွစ္ကုန္မွ တလံုးတရင္းတည္း ျပန္ယူတာမ်ုိး မဟုတ္ပဲ။ ကိုယ့္ရဲ့ တပတ္စာ၊ သို့မဟုတ္ ၂ပတ္ တခါ ရတ့ဲ လစာဝင္ေငြနဲ့အတူ ႀကိုယူထားခ်င္လည္း ျဖစ္ပါတယ္၊ Advance Earned Income Credit လို့ ေခၚပါတယ္၊ ကိုယ့္ရဲ့ အလုပ္ရွင္ဆီမွာ W5 Form ကိုေမးၿပီး ျဖည့္ပါ၊ အစီအစဉ္က အသစ္ျဖစ္တဲ့ အတြက္ (၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကမွ စတာပါ) တခ်ုိ ့အလုပ္ရွင္ေတြ မသိေသးပါဘူး၊ www.irs.gov မွာ ေဖာင္ကို ယူျဖည့္ၿပီး အလုပ္ရွင္ကို ေပးလို့ ရပါတယ္၊ လိုအပ္တဲ့ စည္းကမ္းခ်က္ေတြက အတူတူပါပဲ။ သေဘာက အပတ္စဉ္ ကိုယ့္ကိုေပးသြားမဲ့ ေငြဟာ အခြန္လြတ္ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ေငြ အမွန္အကန္မ်ားမ်ား ျပန္ရမဲ့ေနရာ ကေတာ့ အသက္ႀကီးလို့ ပင္စင္ ယူတဲ့အခါ သံုးစြဲဖို့ စုေဆာင္းထားတဲ့ ေငြစုမႈ အတြက္ အစိုးရက အကူအညီ ေပးတဲ့ေငြ ျဖစ္ပါတယ္၊ ဝင္ေငြနည္းသူေတြ အတြက္ပဲ ျပန္ရမဲ့ အစီအစဉ္ ျဖစ္ပါတယ္၊ ေငြစုတဲ့အခါ ေအာက္ပါ ေနရာမ်ားမွာ စုဖို့ လိုပါတယ္။

Traditional or Roth IRA

Simple IRA

401 (k), including designated Roth 401 (k)

403 (b), including designated Roth 403 (b)

Salary reduction SEP

Governmental 457 plan

Section 501 (c) (18) plan

ကိုယ့္ရဲ့ဝင္ေငြ ( Adjusted Gross Income ) နဲ့ Filing Status ေပၚမူတည္ၿပီး ၅၀၊ ၂၀၊ ၁၀ ရာခိုင္နႈန္း အစရွိသျဖင့္ ျပန္လည္ ရရွိသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ Adjusted Gross Income ၁၆၀၀၀ ရွိတဲ့ လူလြတ္ အခြန္ေဆာင္သူနဲ့ ၃၂၀၀၀ ရွိတဲ့ အိမ္ေထာင္သည္ အခြန္ေဆာင္သူမ်ား အေနနဲ့ Credit ၅၀ ရာခိုင္နႈန္း။ အမ်ားဆံုး ၂၀၀၀ ျဖစ္ပါတယ္။

ဥပမာ။ ။ မိမိရဲ့ (Adjusted Gross Income) ၀င္ေငြက ၁၆ ၀၀၀၊ စုေငြက ၂၀၀၀ ဆိုရင္ ၁၀၀၀ (၅၀% x ၂၀၀၀)၊

အျခားေသာ Credit မ်ားကို အထက္မွာ ေဖာ္ျပၿပီးျဖစ္တဲ့ အတြက္ ဒီေနရာမွာ အတိုခ်ုပ္ၿပီးပဲ သတိရေအာင္ ေျပာလိုက္ပါ့မယ္။

• ကိုယ့္မွာ အိမ္ရွိရင္ အိမ္အတြက္ ေပးထားတဲ အခြန္ေငြကို ျပန္ရမယ္။
• အိမ္ဝယ္ဖို ့ေခ်းယူတဲ့ ေငြအတြက္ ျပန္ေပးရတဲ့ အတိုးအတြက္ ျပန္ရမယ္။
• ေက်ာင္းတတ္ဖို့ ေခ်းယူထားတဲ့ ေငြအတြက္ ျပန္ေပးရတဲ့ အတိုးေငြကို ကိုယ္ဝင္ေငြေပၚ မူတည္ၿပီး ၂၅၀၀ အထိ ျပန္ရမယ္။

အိမ္ေထာင္ ကြဲေနသူမ်ား၊ ကိုယ့္ရဲ့ ခင္ပြန္း (သို့မဟုတ္) မိန္းမက ဝင္ေငြ အရမ္းမ်ားလို့ ေငြျပန္မရနိုင္ဘူး ဆို၊ ဝင္ေငြနည္းတဲ့ မိန္းမ (သို့မဟုတ္) ခင္ပြန္းကို ေထာက္ပံ့ေၾကး (Alimony) ၂ ဦး သေဘာတူ ေပးလိုက္ပါ၊ အဲဒီလို ေပးလိုက္ျခင္းျဖင့္ ဝင္ေငြမ်ားသူရဲ့ ေငြကို ေလ်ာ့နည္းေစမွာ ျဖစ္ၿပီး။ ေငြျပန္ ရနိုင္ပါလိမ့္မယ္၊ တဖက္မွာလည္း ဝင္ေငြျမင့္ၿပီး ျပန္ရ လာနိုင္စရာေတြ ရွိပါတယ္၊ အေျခအေန အေပၚ မူတည္ပါတယ္၊ အခု က်ေနာ္ ေဖာ္ျပခဲ့သမွ် ေတြဟာ ကိုယ္ပိုင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းလုပ္သူမ်ား အေနနဲ့ေတာ့ အသံုး သိပ္မဝင္နိုင္ပါဘူး၊ ဝင္ေငြနည္းတဲ့ ေကာ္လံျပာ အလုပ္သမားမ်ား အတြက္ပဲ ေရးတာျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္သစ္မွာ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ့နိုင္ၾကပါေစ။

source:peoplemediavoice                                                                                ေက်ာ္ၿငိမ္းမိုး